Rabacal: Mga mag-uuma nangaluya

Rabacal: Mga mag-uuma nangaluya



Ang atong mga mag-uuma nawad-an na og gana sa pagpanguma apan wala lang silay laing panginabuhian. Bisan unsaon nila pagpaninguha nagpabilin silang kakha-tuka kay igo ra ang ilang kitaon sa pag-uma. Usahay alkansi pa tungod sa kamahal sa fertilizer, pesticides ug ubang mga kahimanan sa umahan.

Kadaghanan kanila nagsalig sa mga middlemen kun mga komprador nga mapahimuslanon nga maoy mopalit sa ilang mga ani sa ubos kaayong presyo. Mapugos og baligya ang mga mag-uuma sa ilang abot ngadto kanila kay hatagan man sila og advance samtang nagtanum pa sila.

Sa panahon nga abunda ang ani, labi na sa mga utanon, hangyuon lang kini og barato kaayo sa presyo nga dili gani sila makabawi sa ilang cost of production. Ang uban dili na gayud mahalin mao nga ipanglabay nalang.

Mao kini ang nakapaluya sa atong mga mag-uuma. Mismo ang ilang mga anak nga magtungha dili gayud nimo mapugos sa pagkuha og kurso sa agriculture tungod kay nakita naman nila ang kalisud sa ilang pamilya nga gibuhi sa ilang mga ginikanan nga nabulad sa init ug uwan apan nagpabiling pobreng makalulouy. Duna man tuoy ayuda nga ihatag usahay sa gobiyerno ngadto sa mga mag-uuma apan kulang kini.

Sa dihang nahimo akong grantee sa International Visitor Program (IVP) sa U.S. aron pagtuon sa ilang presidential election niadtong 1988, nihangyo ako sa US government nga tugotan ako pag-obserbar sa ilang pagpanguma didto.

Sa 15 ka states nga akong nasuroy, didto ako sa State of Idaho nakaobserbar kon giunsa nila pagtikad hangtod sa pag-ani sa tinanum nilang wheat kun trigo. Didto ako madestino sa usa ka retired US Airforce pilot ug iyang anak nga lalaki nga maoy nagtikad sa ilang halapad nga umahan sa trigo.

Akong nasayran nga ang tractor nga ilang gigamit inabangan gikan sa ilang cooperative, samtang ang pesticide i-spray sa gamay nga ayroplano, fertilizer ug mga kahimanan sa pag-harvest gikan gihapon sa coop.

Ang tanang ani ilang dad-on sa silo diin ipundo kini sa dili pa ibaligya. Ang cooperative maoy mobligya niini ug kuhaan ang halin sa imong abang ug nahuwaman sa cooperative.

Dili maglabad ang ulo sa mag-uuma sa pagpangita og buyer. Ako usab nga nakita nga hamugaway ang trabaho sa mga mag-uuma didto. Nganong dili man kini sundon sa atong gobiyerno? (mannyrabacal1144@gmail.com)

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph